Osnabrück - Münster

375 jaar Vrede van Westfalen

De Vredesverdragen van Westfalen, ondertekend in Münster op 24 oktober 1648, maakten niet alleen een einde aan een 30-jarige oorlog (die in werkelijkheid een veelheid van parallelle en opeenvolgende oorlogen was), maar legden ook de basis voor het Europa zoals wij dat nu kennen.
Na lange gevechten had geen van de strijdende partijen realistische vooruitzichten op een overwinning. Daarom werden in Münster en Osnabrück parallelle vredescongressen belegd, die na vijf lange jaren van onderhandelingen uiteindelijk tot vrede leidden.
Terwijl gezanten van de keizer, afgevaardigden van Zweden en de protestantse keizerlijke standen in het protestantse Osnabrück onderhandelden, kwamen de gezanten van Frankrijk, de keizer en de katholieke keizerlijke standen in het katholieke Münster aan de onderhandelingstafel.
De onderhandelingen verliepen vaak moeizaam en stonden soms zelfs op het punt te mislukken, maar op 6 augustus 1648 werd de vrede bezegeld met de Osnabrückse handdruk tussen Zweden, de keizer en de keizerlijke landgoederen. De onderhandelde verdragen werden op 24 oktober 1648 in Münster ondertekend, en in Osnabrück werd het vredesakkoord een dag later vanaf de trappen van het stadhuis bekendgemaakt.

In beide plaatsen waar vredesonderhandelingen plaatsvonden, kan men vandaag de dag nog steeds de geschiedenis inademen. De in 1512 voltooide Vredeszaal in het stadhuis van Osnabrück wordt gesierd door 42 portretten van Europese gezanten bij de vredesonderhandelingen, met daaronder de banken met uitvoerig en gedetailleerd houtsnijwerk waarin gotische motieven en motieven uit de vroege renaissance zijn gecombineerd.

Belangrijke documenten werden opgeborgen in wandkasten, de zogenaamde privilegekasten, die in het metselwerk tussen de grote ramen zijn aangebracht. Ze zijn ook liefdevol versierd met talrijke motieven en figuren. Enkele andere wandkasten zijn daarentegen veel eenvoudiger: Burgers konden deze destijds huren voor hun kostbaarheden. Een enorme kroonluchter domineert het plafond.
De Vredeszaal werd herhaaldelijk structureel gewijzigd en bleef gespaard van de bommen van de Tweede Wereldoorlog - de inventaris werd opgeborgen. In 1948 werd de zaal heropend ter gelegenheid van de 300e verjaardag van de vrede. Ten slotte werden ongeveer 35 jaar geleden het plafond en de vloer vernieuwd; zandstenen tegels en plafondbalken maken nog steeds deel uit van de Vredeszaal.


Bepaalde overeenkomsten met de vredeszaal van Osnabrück zijn ook te zien in de historisch belangrijkste plaats van Münster. Ook hier hangen de portretten van de gezanten en machthebbers die aan de vredesonderhandelingen deelnamen - 37 in totaal.

Anders dan de Vredeszaal van Osnabrück werd de tegenhanger in Münster tijdens de Tweede Wereldoorlog verwoest - en vervolgens trouw aan het origineel herbouwd.
Aan de wanden bevinden zich naast sierlijke zitplaatsen ook grote houten panelen in de stijl van de Renaissance - deze werden al in 1577 gemaakt.

Daarnaast bevinden zich in de Friedenssaal in Münster nog andere unieke voorwerpen: een damesslipper die waarschijnlijk uit de eerste helft van de 17e eeuw stamt - aan wie hij ooit toebehoorde, waarom wordt hij hier bewaard? Onbekend. Een klein houten kistje met een afgehakte hand uit de tweede helft van de 16e eeuw toont de wreedheden van de Middeleeuwen: de afgehakte hand van een vermoorde persoon was een "lijkmerk" dat als bewijs van de moord diende tijdens een raadsproces in plaats van het lijk.
De gouden haanbokaal, die waarschijnlijk rond 1600 is ontstaan, diende ooit als servies voor feestelijke gelegenheden. De kop van de haanbokaal is afneembaar, zodat hij ook als drinkbeker kan worden gebruikt. Ook nu nog wordt hij als drinkbeker geserveerd aan de voorname gasten van de stad. Zowel de Friedenssaal in Münster als in Osnabrück kunnen worden bezocht.


 

Uitgave van 10 mei 2023, supplement, blz. 4 en 5